Ik ben begonnen aan veel werk: het vertalen van de Mémoires' van Louis Marchand.
Hij was op Sint-Helena de eerste bediende, lijfkecht, verzorger (Frans: 'valet') van Napoleon.
Hij heeft zoveel mogelijk elke dag de gebeurtenissen opgeschreven.
Hij was een bescheiden jonge man, die een goede opmerkingsgave had.
Hij was trouw aan zijn meester, deed alles voor hem. Napoleon maakte hem een van zijn drie executeurs-testamentair. Hij heeft hem dat enkele dagen voor zijn dood persoonlijk meegedeeld. Napoleon zei over hem: hij verleende mij de diensten als een vriend!
In 1840 ging Marchand voor de tweede keer naar Sint-Helena. Hij kwam daar met een Frans gezelschap om na negentien jaar het lichaam van Napoleon op te halen. Ook hierover schrijft hij.
Pas in 1952 werden zijn Mémoires openbaar. Het waren vierhonderd aan beide kanten dicht beschreven vellen papier. Ze waren steeds in familiehanden gebleven.
Onder redactie van Jean Bourguignon, een excellente Napoleon-kenner, verscheen de Franse uitgave. Deze werd in 1985 in twee prachtig uitgegeven delen herdrukt.
Door een gelukkige toevalligheid kon ik in Annecy (FR) deze delen kopen. Tot mijn verrassing stond op de eerste bladzijde een opdracht van Jean Bourguignon met zijn handtekening erbij. Achterin het eerste deel staat het getal 548, zijnde het nummer van een serie van 1900. Dus ook nog een elite-uitgave!
Deze Mémoires zijn nog nooit in het Nederlands vertaald.
Ik ben er in 2003 mee begonnen, het eerste hoofdstuk was af, toen heeft lang stil gelegen en ik heb het onlangs weer opgepakt. Het is een immens werk.
Totdat ik midden 2021 ontdekte dat het origineel in 1998 letterlijk in het Engels vertaald is. Dat is één band geworden van 791 bladzijden. Eerst heb ik op verschillende plaatsen de Engelse met de Franse tekst vergeleken. Wat de uitgever beweert, nl. 'We have produced it in English exactly as it was published under the direction of Jean Bourguignon of the Académie Des Beaux Arts.' kan ik beamen. Het klopt.
Nu is vertalen vanuit het Engels eenvoudiger en vooral sneller dan vanuit het Frans. Ik ben dan ook met de Engelse versie verder gegaan, af en toe toch vergelijkend met het Frans. Niettemin blijft ook dit een heel werk. Ik denk dat ik hier wel twee jaar mee bezig kan zijn.
Ik verdeel dit vertalen in stukken.
Het eerste deel, 73 blz. met enorm veel aantekeningen van Jean-Bourguignon, die als aanvulling dienen, maar mij het meeste werk geven vanwege de kleine letters en dus vele tekst, heb ik nu af. Dat publiceer ik hier. De rest volgt in delen als het klaar is.
Hieronder zie je foto's van beide boeken om je een goed idee te geven.
Eerst de Franse delen, daarna het Engelse deel.
Daarna kun je diverse teksten aanklikken, waaronder de vertaling.
 |
 |
Het Engelse boek:
