NAPOLEON EN ROEL: BOEK: HET LEVEN VAN NAPOLEON

In mijn collectie Napoleon-boeken tref ik soms eigenaardige exemplaren aan.
Zo viel mijn oog op het boek: HET LEVEN VAN NAPOLEON.
Het is uitgegeven in 1879, de schrijver is onbekend.
Het is duidelijk een boek voor de jeugd uit die tijd.
En dan niet voor de lagere school jeugd, maar die van het voortgezette onderwijs.
Dit zal ons, oud-kwekelingen, wel aanspreken, denk ik!

De inleiding komt nu (2022) wat moralistisch over.
De schrijven beschouwt het boek als noodzakelijk voor het opkomende geslacht.
Voorin staat een beoordeling van dit boek, weer geen schrijver erbij. Ik zet deze tekst hier neer:

'Wij achten het toch een gelukkig denkbeeld het leven van Napoleon nog eens afzonderlijk en meer bepaald ten behoeve van het opkomend geslacht te beschrijven.
En voor zoover ons bekend is, bestond er tot nu toe zulk een werkje in onze taal niet.
Wij zijn van mening, dat dit werkje, dat zich ook door een net uiterlijk onderscheidt, en met een zestal gekleurde steendrukplaten versierd is, alleszins een plaats in de bibliotheek der jongelieden verdient. Het is in bevattelijken en onderhoudenden toon geschreven en geen gebeurtenis van eenig gewicht uit het leven des keizers is daarin over 't hoofd gezien.

Ook min belangrijke bijzonderheden, als anecdoten en trekken uit het huislijk of gemeenzaan verkeer van Napoleon - trouwens zijn geschiedenis is daaraan niet zeer rijk - worden bij voorkeur medegedeeld.'

Hebben wij ooit tijdens onze studie in onze boeken uit de jaren zestig van de vorige eeuw zulke teksten aangetroffen?

Het boek heeft 149 blz. Het begin van het eerste hoofdstuk laat ik hier zien. Verder de zes kleurplaten. Ergens heb ik een exemplaar met een blauwe omslag gezien, maar die bezit ik niet!

HET LEVEN VAN NAPOLEON

Blz.

Napoleon als kind en scholier

Ik wil u, jonge vrienden, de geschiedenis van den eersten Napoleon verhalen, den franschen keizer, die eerst een korten reeks van jaren de roem, de bewondering en de vreugde was zijns lands, maar daarna door de volken van Europa werd gehaat, verfoeid, bevochten en ten onder gebracht. Ik zal u verhalen van dien man, die de wereld vervulde met zijn roem; die als uit het stof tot het toppunt van macht was gestegen, maar eindelijk nederstortte om als een flikkerende luchtverheveling in de donkere diepte van den onmetelijken oceaan te verdwijnen. O, waarom niet! \hoe zouden wij onze avonden beter kunnen doorbrengen! Juist de geschiedenis van zulk een man is goed en leerzaam voor iedereen. Zij bewijst zoo treffend, dat men niemand vóór zijn dood gelukkig kan noemen; dat men, hoe rijk en machtig men ook wezen moge, zoo lichtelijk kan neertuimelen in het laagste stof; dat overmoed het eerst en het spoedigst ten val brengt en dat de ongerechtigdheid ook dikwerf van den van hoogsten troon doet nederstorten. Napoleon beheerschte eindelijk zich zelf niet meer; hij wilde aan alle vorstenen volken de wet voorschrijven; daartoe vorderde hij van zijn volk gedurig nieuwe offers en op die wijze werd hij zelf een offer van zijn ontembare heerschzucht. Desniettegenstaande bleef zijn levensloop groot en merkwaardig zoo lang als er een wereldgeschiedenis zal bestaan. Men kan hem de verdienste niet ontzeggen van zich door eigen geestkracht uit een nederigen stand den weg te hebben gebaand tot de hoogste waardigheid. Veel en veelerlei onrecht dat hem ten laste werd gelegd, moet mede geweten worden aan de dienaren, die zijn bevelen uitvoerden en wier plicht het was geweest hem o de gevolgen daarvan opmerkzaam te maken.

Het valt niet te ontkennen, dat meermalen de omstandigheden hem dwongen stappen te doen, die hij anders wel had vermeden. Maar dat alles zullen we vernemen, als we zijn leven hebben gevolgd tot aan den tijd, waarin hij de vrije heer scheen te zijn van zijn daden; want wie zal niet erkennen, dat ook hij een werktuig was in de hand des Heere?
……..

(nu gaat het boek verder met het leven van Napoleon.)